Ayakta meydana gelen travma sonrasında 26 kemikten herhangi birinde kırık gelişebilir. Travma yeri ve şiddetine bağlı olarak hangi kemikte kırık olduğu belirlenir. Yüksekten düşme vakalarında daha çok talus ( aşık kemiği ) ve kalkaneus ( topuk kemiği ) etkilenir ve hastada kalıcı problemlere neden olabilir. Direkt çarpmalarda parmaklar, ezilme yaralanmalarında ve burkulmalarda tarak kemikleri kırılabilir. Yüksek enerjili travmalarda daha fazla ağrı ve dolaşımı bozabilme etkisine sahip çıkıklar, kırıklara eşlik edebilir.
Travma sebepli kırıklar dışında, ağır spor yapanlar, askerler ve bazende çok ayakta duran kadınlarda kendiliğinden oluşan ayak ağrılarının altından stres kırıkları çıkabilir. Stres kırıkları, direkt travma olmaksızın mikrotravmalar sonucu oluşan ayrışmamış kemik kırıklarıdır.
Şikayet
Travma yeri ve şiddeti doğrultusunda ayakta ağrı, şişlik, morluk ve deforme görünüm oluşabilir.
Muayene
Hastadan alınan bilgiler ve şikayet doğrultusunda ayak yapısı incelenerek, şişlik ve morluklar değerlendirilir. Kırıktan şüphe edilen bölge, hastaya çok ağrı vermeden dikkatli bir şekilde, el ile muayene edilir. Ayak kırıklarının dolaşımı bozabilme etkisi nedeniyle damarlar ve tırnak yatağı muayene edilerek, ayağın atardamar ve toplardamar sisteminin normal olduğu görülmelidir.
Teşhis
Teşhis için kullanılan ilk seçenek röntgendir. Bazen röntgende şüphe edilen veya tam bulgu vermeyen kırıklar için bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans istemek gerekebilir. Stres kırıklarında sintigrafi yöntemi tanı koydurucudur.
Tedavi
Erken müdahale edilmeli, iyi takip edilmeli ve hastanın ayağı yükseltilmelidir. Ayrışmamış kırıklar ve stres kırıkları alçı ile tedavi edilir. Ayrışmış kırıklar ise yerine getirme işlemi sonrası alçı ile sarılabilir veya travma şiddeti doğrultusunda ameliyat gerekebilir. Ayak ağrılarının giderilmesi ve yürümenin sağlanabilmesi için doğru ve zamanında tedavi gerekmektedir. Alçı tedavileri genellikle 4 ile 6 hafta arasında değişkenlik gösterirken, topuk kırıklarında daha uzun süreli tedavi gerekebilir. Genel olarak 3.ay sonrasında şikayetler gerilemesine rağmen tedavinin her aşamasında kontrole ihtiyaç vardır. Hasta-doktor iletişiminin ön planda olduğu tedavi yöntemlerinden biridir. Alçı çıkarma sonrası sorunlar çözülmeyebilir, hastalar hemen basmakta sorun yaşayabilir, alçı tedavisine bağlı kemik erimeleri gelişebilir ve ek tedavilere ihtiyaç duyulabilir.
