Ayak Bileği Burkulması
Dengesiz basma ile ayak bileği eklemenin zorlanması olarak tanımlanan ayak bileği burkulmaları, sportif faaliyetler ve günlük hareketlerimizde zemin bozuklukları karşısında ortaya çıkabilir. Acil servislere en sık başvurma nedenlerinden biri olan burkulmalar hafif derecede atlatılabileceği gibi, burkulmaya kemik kırıkları da eşlik edebilir. Halk arasında çıkık olarak da adlandırılan burkulmalar çok nadiren çıkığa neden olur. En sık rastlanan problemler bağ yırtıklarıdır. Yırtık derecesi burkulma şiddetine göre değişmektedir. Yırtığa eşlik eden kırıklar genel olarak fibula kemiğinin alt kısmı veya 5. tarak olabileceği gibi diğer ayak kemiklerinde de kırık görülebilir.
Şikayet
Ayak bileğinde istirahat veya basma sırasında ağrı görülür. Genel olarak ayak bileği dış yüzünde bağ kopmasına bağlı şişlik ve/ veya morluklar vardır. Hasta ayak bileğini oynatmakta güçlük çeker, ayak üzerine basamaz ve bu durum karşısında hareket kısıtlılığı gelişebilir.
Muayene
İlk muayene gözlem ile yapılır ve ayak bileğinde şişlik ve morluklar incelenir. Elle yapılan muayenede ayak bileği dış yüzeyinde ağrı vardır. Ayak bileğini içe zorlamada, dış yüzeyde gerilme ve ağrı oluşabilir. Ayak bileği ve ayağın her alanı değerlendirilir, muayene doğrultusunda yapılacak tetkikler seçilir.
Teşhis
Muayene sonrasında ilk olarak şikayet bölgesine uygun röntgen çekimi yapılır ve bulgulara kırık eşlik edip etmediği değerlendirilir. Muayene yapılmadan çekilen röntgenlerde kırık atlanabilir. Bazı vakalarda röntgen çekimi tanıya yeterli olmaz. Bu durumlarda manyetik rezonans ve bilgisayarlı tomografi kullanılarak tam tanıya gidilir. Özellikle tekrarlayan burkulmalarda kıkırdak hasarının varlığını değerlendirebilmek için manyetik rezonans kullanılmalıdır. İlerleyen süreçte kıkırdak harabiyeti ve kireçlenmeye yol açması nedeniyle kıkırdak yapıların sağlam olması kemik ve bağlardan daha fazla önem taşır.
Tedavi
Basit ayak bileği burkulmaları istirahat, soğuk uygulama, ayak bileğinin yükseltilmesi, ağrı kesici ilaçlar ve bandaj uygulamaları gibi yöntemlerle tedavi edildiğinde hasta birkaç gün içerisinde yürür hale gelebilir. Daha şiddetli ayak bileği burkulmalarında ciddi bağ kopukları ve kemik kırıkları görülebilir. Bu durumlarda ortopedi uzmanı görüşü doğrultusunda ameliyat gerekebilir. Eklem içerisinde oluşabilen problemlerin kalıcı problemler olması nedeniyle burkulmalar önemsenmesi gereken durumlardır.
Ayak bileğinin denge yapan hücrelerinin zarar görmesi, ayak bileği ekleminde oluşan yeni dokuların sıkışmaya neden olması ve bağ kopmaları gibi nedenlerle ayak bileği burkulmaları tekrar edebilir. Dengenin tekrar sağlanabilmesi için iyileşme sonrasında denge ve germe egzerizleri yapılmalıdır. Eğer sıkışan dokular mevcut ise artroskopik cerrahi ile eklem içi temizlik yapılabilir. Yapılan tedavilerde temel amaç tekrar burkulmanın önlenmesi, ağrısız ve kısıtı olmayan bir eklem elde edilmesidir.
Ayak bileğinin denge yapan hücrelerinin zarar görmesi, ayak bileği ekleminde oluşan yeni dokuların sıkışmaya neden olması ve bağ kopmaları gibi nedenlerle ayak bileği burkulmaları tekrar edebilir. Dengenin tekrar sağlanabilmesi için iyileşme sonrasında denge ve germe egzerizleri yapılmalıdır. Eğer sıkışan dokular mevcut ise artroskopik cerrahi ile eklem içi temizlik yapılabilir. Yapılan tedavilerde temel amaç tekrar burkulmanın önlenmesi, ağrısız ve kısıtı olmayan bir eklem elde edilmesidir.